MP Board Class 9th Sanskrit अवयवों का प्रयोग
MP Board Class 9th Sanskrit अवयवों का प्रयोग
MP Board Class 9th Sanskrit अवयवों का प्रयोग
अवयवों का प्रयोग
अथ (इसके बाद ) – अथ सः शालां आगच्छत् । (इसके बाद वह शाला गया।)
अपि (भी) – रामः अपि अत्र आगमिष्यति। (राम भी यहाँ आवेगा।)
च (और) – रामः लक्ष्मणः च तत्र गच्छतः । ( राम और लक्ष्मण वहाँ जाते हैं। )
अद्य (आज) – अद्य मम जन्मदिवसः अस्ति। (आज मेरा जन्मदिन है।)
यथा (जैसे) – यथा करिष्यसि तथा प्राप्स्यसि । (जैसा तुम करोगे वैसा पावोगे।)
अधः (नीचे ) – वृक्षस्य अधः जनः अस्ति। (वृक्ष के नीचे मनुष्य है।)
यदा- (जब ) – यदा अहं वदामि तदा सः गृहं गच्छति। (जब मैं बोलता हूँ तब वह घर जाता है।)
कदा (कब) – त्वं कदा पाठशालां गच्छसि ? ( तुम पाठशाला कब जाते हो?)
तदा (तब ) – तदा अहं गृहं गमिष्यामि। ( तब मैं घर जाऊँगा।)
तथा (वैसे) – तथा स्व कार्य कुरु। (वैसे ही कार्य करो।)
प्रश्न- निम्न पदों का वाक्यों में प्रयोग कीजिए।
(1) श्रुत्वा – कथां श्रुत्वा ब्राह्मणः अवदत् ।
(2) भगवता – भगवता सम्यक् प्रार्थितः ।
(3) उक्तत्वा – तान् उक्तत्व अधुना अहम् गच्छामि।
(4) उत्पाद्य – उत्पाद्य नाट्यवेदं पितामहः अवदत् ।
(5) अभिधीयते – अभिधीयते यत् समः रावणं अमायत्।
(6) ततः – ततः सः अवदत् ।
(7) पुरा – पुरा कपिलवस्तु नाम्नि नगरे शुद्धोधन नाम राजा आसीत् ।
(8) नाम – मम नाम नरेशः अस्ति।
(9) इति – अयं वंशनाम्ना गोतम ‘इति’ ख्यात् आसीत्।
(10) च – राम: लक्ष्मणः च वने अगच्छताम् ।
(11) पश्चात् – प्रथमं तु अहम् लिखाम् पश्चात् तं लेखं अहम् स्मरामि ।
(12) क्व – त्वम् क्व असि वत्स?
(13) पुन: – पुनः अहम् पाठं पठामि ।
(14) प्रत्युत् – सः न केवलं भारतवर्षे प्रत्युत् अनेक देशेषु धर्मस्य प्रचारं कृतवान् ।
(15) अर्हति – हे माधवी देवी। विवरं दातुं अर्हति ।
(16) परित्यक्ता- सा परित्यक्ता नारी अस्ति ।
(17) अस्तु – अत्र कुशलं अस्तु ।
(18) अधुना – अधुना त्वम् गृहम् गच्छ।
(19) साम्प्रतम् – साम्प्रतम् वार्ता श्रूयन्ताम् ।
(20) अलम् – अलम् शंकया निर्भयं अनुगच्छ ।
(21) श्रोतुम – अहम् वार्ता श्रोतुम इच्छामि।
(22) जायते – आत्मा न जायते म्रियते वा ।
(23) छिन्दन्ति – आत्मानं शस्त्राणि न छिन्दन्ति ।
(24) क्लेदयति – आत्मानं जलं न क्लेदयति ।
(25) म्रियते – आत्मा न जायते म्रियते वा ।
(26) गृहणाति – नरः नवानि वासांसि गृहणाति ।
(27) दौत्यम् – श्रीकृष्णः पाण्डवानां दौत्यम् आसीत् ।
(28) वक्तुं – अहम् तस्य गुमान् वक्तुं प्रस्तुतोऽस्मि ।
(29) प्रचारयितुं – तेन स्व मतं प्रचारयितुं यत्नः कृतः ।
(30) कुत्र – त्वम् कुत्र गच्छसि ?
The Complete Educational Website